Czy wiesz, że słynny kaszel palacza oznacza zazwyczaj przewlekłe zapalenie oskrzeli? Właśnie ta choroba to najczęstsza przyczyna długo utrzymującego się kaszlu u osób palących . Czym właściwie jest przewlekłe zapalenie oskrzeli? I czy można je wyleczyć?
Co to jest i skąd się bierze przewlekłe zapalenie oskrzeli?
Przewlekłe zapalenie oskrzeli to choroba postępująca z czasem. Rozwija się w wyniku drażnienia dróg oddechowych przez jakiś wdychany z powietrzem czynnik. To prowadzi do ciągłej produkcji lepkiego śluzu, którego organizm próbuje się pozbyć poprzez kaszel.
Najczęściej za rozwój przewlekłego zapalenia oskrzeli jest odpowiedzialne palenie papierosów. Choroba może być też wywołana przez inne czynniki, np. mocno zanieczyszczone powietrze czy szkodliwe substancje wdychane w miejscu pracy.
Kiedy możesz podejrzewać u siebie przewlekłe zapalenie oskrzeli?
Jeśli kaszlesz z odkrztuszaniem wydzieliny przez co najmniej 3 miesiące w roku i trwa to co najmniej 2 lata z rzędu. Warto oczywiście wykluczyć inne potencjalne przyczyny ciągłego kaszlu, np. astmę czy nowotwór płuc. Przewlekłe zapalenie oskrzeli często towarzyszy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (PoChP), ale może też występować niezależnie od niej.
Czy przewlekłe zapalenie oskrzeli jest niebezpieczne?
W zasadzie jedynym objawem tej choroby jest przewlekły kaszel. Stąd często bywa bagatelizowana, szczególnie przez palaczy. Pamiętaj jednak, że przewlekłe zapalenie oskrzeli to stale toczący się stan zapalny, który z upływem czasu będzie narastał. W przyszłości mogą pojawić się dodatkowe objawy, takie jak uczucie ucisku w klatce piersiowej czy duszność.
Dodatkowo choroba może ulec zaostrzeniu. Wydziela się wtedy większa ilość śluzu, a to utrudnia oddychanie. Jakie są czynniki ryzyka zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli?
- Podeszły wiek,
- choroby serca,
- zaawansowana PoChP i inne choroby płuc,
- palenie papierosów,
- zaburzenia odporności,
- zakażenia dróg oddechowych.
Jak leczyć przewlekłe zapalenie oskrzeli?
Podstawą leczenia u osób palących jest rzucenie papierosów. W przypadku innych przyczyn unikaj czynników drażniących, które wywołały chorobę.
W stabilnej postaci przewlekłego zapalenia oskrzeli jako element profilaktyki zaostrzeń warto zastosować lekarstwa na kaszel mokry. Do tej grupy leków należy np. ambroksol. To środek wykrztuśny, który zmniejsza lepkość wydzieliny zalegającej w oskrzelach. Pomaga też rzęskom naturalnie występującym w drogach oddechowych „wymieść” śluz do ich wyższych partii. Co ważne, ambroksol działa też przeciwzapalnie, więc może pomóc złagodzić przewlekłe zapalenie oskrzeli3.
Oprócz tego stosuje się leki rozszerzające oskrzela, które zmniejszają nasilenie kaszlu. Są pomocne zwłaszcza wtedy, kiedy zapaleniu oskrzeli towarzyszy PoChP.
A jak leczy się zaostrzenie choroby? To zależy od objawów i ogólnego stanu pacjenta. Najczęściej stosuje się:
- antybiotyki – śluz w oskrzelach to doskonałe środowisko do rozwoju bakterii. Poza tym częstą przyczyną zaostrzenia jest właśnie infekcja.
- glikokortykosteroidy – ze względu na ich działanie przeciwzapalne2.
Niestety leki nie będą skuteczne, jeśli nie zniknie czynnik wywołujący przewlekłe zapalenie oskrzeli, dlatego najważniejsze jest rzucenie palenia lub zmiana środowiska, które toksycznie wpływa na organizm.
Krenke, R., Chorostowska-Wynimko, J., Dąbrowska, M., Bieńkowski, P., Arcimowicz, M., Grabczak, E. M., & Mastalerz-Migas, A. Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych. Lekarz POZ, 4(6), 425-452.
Jędrzejek, M., Pokorna-Kałwak, D., & Mastalerz-Migas, A. (2020). Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych. Lekarz POZ, 1, 14-19.